Kedi paraziti nedir, tedavisi ve belirtileri nelerdir? Toksoplazma

 İzmir'de iki genç kadının kedi parazitinden görme kaybı yaşaması dikkatleri toksoplazma parazitine çevirdi.

Peki ama Kedi paraziti (Toksoplazma paraziti) nedir, tedavisi ve belirtileri nelerdir? Toksoplazma ölümcül mü? Kadınlara yapılan tetkiklerde kedi dışkısında bulunduğu belirtilen toksoplazma parazitinin, gözlerinde sorun yarattığı anlaşıldı. İşte Toksoplazma hangi kedilerde görülür? sorusunun yanıtı ve Zoonoz hastalıklar ile ilgili bilgiler...

Zoonoz hastalık nedir?
Zoonoz hastalıklar; hayvanlardan insanlara bulaşan ve her iki gruba dahil bireylerde ortak olarak şekillenen hastalıklar diye tanımlanabilir. Sığır, koyun gibi çiftlik hayvanlarından kaynaklanan zoonoz hastalıkların yanında kedi, köpek tavuk, kuş vb. kanatlı hayvanlar, maymun, fare vb. yabani memeliler ve tavşanlar gibi pek çok hayvan türüne ait zoonoz hastalık, insanlara bulaşarak ciddi sorunlara neden olmaktadır. Zoonoz karakterli hastalıklardan bazıları tedavi edilebilir olmasına rağmen bazıları ise sadece koruyucu aşılamalar ile önlenebilen hastalıklardır ve insanlar içinde ciddi tehlike yaratabilmektedir. Bu gün tüm dünyada hem insan hemde hayvan sağlığı için büyük önem taşıyan brusella ve kuduz buna en iyi örnektir. Peki ama Zoonoz hastalıklardan biri olan toksoplazma paraziti nedir?

Toksoplazma paraziti nedir?
Toksoplazma zoonoz bir hastalıktır, hayvanlardan insanlara bulaşır. Çok ciddi sorunlara neden olur. Toksoplazma paraziti kedilerde görülen bir hastalıktır. Her kedide yoktur. Peki ama toksoplazma paraziti hangi kedilerde görülür?

Toksoplazma paraziti hangi kedilerde görülür?
Çiğ et ya da çiğ yemin verildiği kedilerde görülür. Kedilere kuzu etinin verilmesi de risklidir. Toksoplazma ancak ve ancak kedilerin dışkılarından çıkan asitlerle anlaşılır. Kedi aşılarıyla bir ilgisi yoktur ve yeni yetişen kedilerde bulunur. Ev kedilerinde bulunmaz.

Toksoplazma paraziti nasıl bulaşır?
Bir kedinin dışkısına dokunarak ya da ayakkabıyla eve girebilen bir parazittir. Kediyle haşır neşir olmadan da bulaşabilir. Çiğ köftede de vardır. İnsanlar bu parazitle buluşunca diğer organlara da yayılır. Göz Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Öğr. Üyesi Fatih Atmaca, gündemi meşgul eden konuyla ilgili “Toksoplazma isimli parazit, kedilerin bağırsaklarında yaşar. Kedi dışkısı ile çevreye yayılır. Parazitli kedi, dışkısını sokağa yaptığında yağmur suları ile parazit sulara ve toprağa karışır. Salata yapmak için aldığımız marulda, maydanozda toksoplazma paraziti olabilir. Yine parazit bulunan otları yiyen koyun, inek gibi hayvanların kaslarına parazit yerleşir. Çiğ et tükettiğimizde, salam, sucuk veya etli çiğ köfte yediğimizde farkında olmadan paraziti vücudumuza alabiliriz.” bilgilerini verdi.

Toksoplazma parazitinin tedavi yöntemleri nelerdir?
El hijyenine ve sık sık el yıkamaya özen gösterin.

Bahçe işleri ile uğraşıyorsanız mutlaka eldiven giyin.

Çiğ ya da az pişmiş et (salam, sucuk, vb.) yerken dikkatli olun.

Çiğ et ile temas ettikten sonra mutlaka ellerinizi yıkayın.

Çiğ et kestiğiniz bıçağı ve kesme tahtasını iyice yıkamadan kullanmayın.

Çiğ sebze ve meyveleri mutlaka çok iyi yıkayın.

Dışarıda yeşil yapraklı salataları yerken bir kez daha düşünün.

Kedinin kumunun 24 saat aralıklarla mutlaka değişmesini sağlayın. Kumu değiştirirken eldiven kullanın. Sonrasında mutlaka ellerinizi yıkayın.

Toksoplazma ve gebelik
“Vücudumuza giren parazitin özellikle yerleşme eğiliminde olduğu organlarımız gözlerimizin retina tabakası ve beyin dokumuzdur” diyen Atmaca “Hamile kişilerde plasenta yoluyla bebeğe geçiş sıktır. Buna bağlı olarak retina tutulumuna bağlı körlük, beyin tutulumuna bağlı havale, ateş, kusma, anormal beyin omurilik sıvısı bulguları olabilir. Hamile kişi paraziti aldığında bebeğe bulaşma riski çok fazladır. Yeni doğanda zeka geriliği, körlük, büyüme-gelişme geriliği, kafatası problemleri, sara atakları, karaciğer ve dalak büyümesi, anemi yapabilir." cümleleriyle uyardı.

Toksoplazma paraziti nelerde bulunur?
Uzman doktor, “Sebze ve salataların iyi yıkanması, etlerin mutlaka pişirilerek tüketilmesi çok önemli. Buna dikkat ettiğimizde risk oldukça azalır” diyerek uyaran Göz Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı, “Bunun dışında parazitin asıl kaynağı olan kedilerle temasta dikkatli olunmalı, el yıkamaya çok özen gösterilmelidir. Ayrıca belirtmek gerekir ki; evde beslenen kedilerin aşılı olduğu ve risk olmadığı fikri yanlıştır çünkü toksoplazmanın aşısı yoktur” dedi.

Kediden bulaşan hastalıklar nelerdir?
Kediden toksoplazma dışından hiçbir şey bulaşmaz. Tahsin Yeşildere konuyla ilgili, ''Tüberkülöz olursa yine riskler vardır. Kuduz olursa bulaşır.'' açıklamasını yaptı. Dünyada yaygın olarak görülen zoonoz hastalıklar nelerdir?

Zoonoz hastalıklar nelerdir?
Brusella: Sığır, koyun, keçi ve domuzlarda özellikle testis, meme, uterus gibi genital organlara yerleşerek yavru atmalara ve infertiliteye neden olan önemli bir zoonozdur. Bütün dünyada yaygın süt ineklerinde prevalansı yüksektir. Ahır veya ağıl içinde hayvanlar arasında bulaşma ağız, deri, göz yoluyla, çiftleşme veya sağım sırasındaki hatalar sonu meme yoluyla olur. Hastalık etkeni, hasta hayvanların dışkı, süt ve atık yavru zarları ile çevreye bulaşıp, insanlarda hastalık meydana getirir. Brusella hastalığı hasta hayvanların eti, sütü ve süt ürünleriyle temas eden insanlara bulaşabilir. Kuduz: Kurt, tilki, çakal, kokarca, sırtlan, ayı, yarasa gibi doğadaki tüm vahşi memeliler ile köpek, kedi, inek, koyun, keçi, eşek gibi evcil memeli hayvanlarda görülür. Hastalık kuduza yakalanmış bir memeli hayvanın (özellikle köpek) ısırması ve yaralaması ile, kuduz hayvanın salyasının sıyrık veya çatlak deriye, göz ağız veya buruna temas etmesiyle, kuduz hayvanın eti ve sütünün çiğ olarak yenmesi ile, kuduza yakalanmış bir insan ile yakın temasta bulunulması ile bulaşabilir. Tüberküloz: İnsan ve hayvanlarda, akciğer, çeşitli organ ve dokularda, tüberküllerin oluşmasıyla karakterize kronik, bulaşıcı, zoonotik bir hastalıktır. Etkenin bulaşması, anneden yavruya göbek kordonu ile bulaşık süt, su, yem, ve otların alınmasıyla, solunum yoluyla ve genital yolla şekillenir. Anthrax (Şarbon): Bilinen en eski zoonoz hastalıklardan birisidir. Bütün türler duyarlı olmasına rağmen sığır ve koyunlarda en yaygındır. İnfeksiyon, vücut ısısının yükselmesi, dalağın şişmesi, kanın katran gibi koyu renk alması ve pıhtılaşmaması ile karakterizedir. Hastalık sindirim yolu ile solunum ve deri yoluyla bulaşır. İnsanlar hasta hayvanları kesip yüzmek, etini yemek veya bu hayvanların deri ve yünlerini işlemek suretiyle hastalığa yakalanırlar. Kuş Gribi: Avianinfluenza (AI) evcil ve yabani kanatlılar ile memeli hayvanların çoğunda solunum ve sindirim sistemine ait belirtilerle birlikte yüksek oranda ölüm ile seyreden, insanlardaki grip benzeri bir hastalıktır. Bulaşma, enfekte hayvanların sekresyonları ile, özellikle dışkı ile direk temas, kontamine yem, su, ekipman ve kıyafetlerle, klinik olarak hastalık belirtilerini göstermeyen su ve deniz kuşlarıyla temas sonucu meydana gelir. Bovine Spongiform Encephalopathy (BSE): Halk arasında deli dana hastalığı olarak bilinmektedir. Sığırlarda davranış ve hareket sistem bozuklukları ile karakterizedir. Hastalığın ana nedeni koyunlarda rastlanan scrapie hastalığının etmeninin sığırlara bulasmasıdır. Bulasma doğrudan hayvandan hayvana olmamaktadır. Yapılan araştırmalar hastalığın, scrapie hastalığı görülen koyunlardan elde edilen et-kemik unu, et unu ve kemik ununun sığır yemlerinde kullanılması sonucu bu yemle beslenen sığırlarda meydana geldiği göstermiştir. Hastalık hasta hayvanların etlerinin yenilmesiyle insanlara bulaşmaktadır. Özellikle beyin ve omurilik dokusu gibi yerlerde daha yoğun olduğu için bu dokuların katıldığı yiyecekler çok daha tehlikeli olmaktadır. Leptospirosis: Leptospirosis sığır, koyun, keçi, domuz, at, köpek ve insanlarda görülen zoonoz bir hastalıktır. Bulaşma çiftleşme ile, solunum ile, mikroplu materyalle direk temas ile, bulaşık su, yem, süt vs.' nin sindirim yolu ile alınması sonucu meydana gelir. Bulaşma kongenital olabildiği gibi kan emici parazitler ve rezervuar hayvanlar aracılığı ile de olabilmektedir. Salmonelloz: Salmonella grubu bakterileri tarafından oluşturulan, septisemi belirtileriyle veya subakut ve kronik midebağırsak yangısıyla seyreden hastalıklardır. İnsan ve hayvanlar için patojenik olan mikroorganizmalardan salmonella'lar doğada çok yaygındır.