Akciğer kanseri tedavisinde hasta ve hekim deneyimlerine odaklanan araştırmanın bulguları

Akciğer Kanseri Farkındalık Ayı kapsamında, Roche İlaç Türkiye tarafından Türk Tıbbi Onkoloji Derneği ve Türk Kanser Derneği'nin katkılarıyla hazırlanan “Akciğer Kanserinde Deneyim ve İçgörü Haritası”nın[1] ara bulguları kamuoyuyla paylaşıldı. Araştırma, erken tanı farkındalığını artırmayı ve hekim-hasta deneyimlerini bütüncül bir bakışla değerlendirmeyi hedefliyor.

Dünya genelinde kansere bağlı ölümlerin başlıca nedeni olan akciğer kanseri[2], Türkiye'de de önemli bir sağlık sorunu olmaya devam ediyor. Akciğer kanseri, Türkiye'de erkeklerde en sık görülen kanser türü olurken, kadınlarda da görülme sıklığı giderek artıyor.[3] 2022 verilerine göre Türkiye'de 41 binin üzerinde yeni vaka tespit edilirken, akciğer kanseri tüm yeni kanser tanılarının yaklaşık yüzde 17'sini oluşturuyor.[4] Bu tablo, akciğer kanseri tedavisinde yalnızca erken tanının değil, aynı zamanda hasta ve hekim yolculuklarının derinlemesine anlaşılmasının da kritik önem taşıdığını gösteriyor.

Akciğer Kanseri Farkındalık Ayı kapsamında, Roche İlaç Türkiye tarafından Türk Tıbbi Onkoloji Derneği ve Türk Kanser Derneği katkılarıyla hazırlanan “Akciğer Kanserinde Deneyim ve İçgörü Haritası” araştırmasının ara bulguları, hasta ve hekimlerin tedavi sürecine dair deneyimlerini ve beklentilerini ortaya koyuyor. Ipsos Türkiye tarafından gerçekleştirilen araştırma, bu içgörüler doğrultusunda gelecekteki farkındalık, eğitim ve destek programlarının şekillendirilmesine katkı sunmayı hedefliyor.

Tanıdan tedaviye uzanan süreçte hız ve erişim kritik önem taşıyor
Küçük Hücreli Dışı Akciğer Kanseri (KHDAK) tedavisi ile ilgili yapılan hekim görüşmeleri, tanı ve tedavi sürecinde iyileştirmeye açık alanlara dikkat çekiyor. Hekimler, görüntüleme, biyopsi ve genetik testler gibi ileri tetkiklerin zamanında tamamlanmasının, erken ve doğru tedavi yönlendirilmesi açısından büyük önem taşıdığını vurguluyor.¹

Özellikle doğru tanıyı koymak için gerekli olan testlerin klinik karar süreçlerinde belirleyici rol oynadığı, bu testlere erişimin yaygınlaşmasının kişiselleştirilmiş tedavi yaklaşımlarını daha etkin hale getireceği ifade ediliyor.¹ Ayrıca, artan bilgi ve bilinç düzeyiyle birlikte, ülkemizde yakın zamanda geri ödeme alan yenilikçi tedavilerin, hastalar nezdinde olumlu karşılandığı gözlemleniyor.¹
Görüşmeler, tanı anının hasta ve yakınları için taşıdığı duygusal yük nedeniyle empatik iletişimin önemine de dikkat çekiyor.¹ Bu kapsamda hekim iletişimini destekleyici eğitimlerin hasta-hekim ilişkisini güçlendireceği belirtiliyor.¹

Hasta görüşleri, akciğer kanseri yolculuğunda farkındalığın önemini ortaya koyuyor
Araştırmanın hasta görüşmeleri, erken belirtilerin çoğu zaman önemsenmediğini ve tanı sürecine geç başlandığını ortaya koyuyor.¹ Katılımcılar, özellikle öksürük, nefes darlığı veya halsizlik gibi belirtileri genellikle basit rahatsızlıklar olarak değerlendirdiklerini, yalnızca şiddetli veya geçmeyen öksürük gibi ciddi bir belirti görüldüğünde hekime başvurduklarını ifade ediyor.¹ Bu durum, farkındalık çalışmalarıyla hekimlere yapılan erken başvurunun teşvik edilmesinin önemini bir kez daha ortaya koyuyor.

Yenilikçi tedavi alan hastalar, tedavi sürecinde yaşam kalitelerinde iyileşme gözlemlediklerini ve günlük yaşamlarına daha kolay devam ettiklerini belirtiyor.¹ Hastalar, tedavi planlamasında tedavinin sağladığı etkilerle birlikte yaşam kalitesine yönelik parametrelerin de dikkate alınmasının, gün içinde hasta olduklarını unuttukları anları artırdığını ifade ediyorlar.¹

Araştırma, hastaların psikososyal destek ihtiyacına da dikkat çekiyor. Görüşülen hastalar, psikolojik destek, benzer deneyimlere sahip kişilerle iletişim ve konaklama gibi lojistik desteklerin tedavi sürecine uyum ve yaşam kalitesi açısından büyük önem taşıdığını ifade ediyor.¹

“Klinik uygulamalarda dönüşüm, tedavi deneyimini iyileştiriyor”
Konuyla ilgili değerlendirmede bulunan Türk Tıbbi Onkoloji Derneği Başkanı Prof. Dr. Nuri Karadurmuş, araştırmanın klinik uygulamalarda yaşanan dönüşümü görünür kıldığını belirterek şunları söyledi: “Bu çalışma, hekimlerin tedavi süreçlerine ilişkin deneyimlerini, karar alma biçimlerini ve hasta yönetiminde öne çıkan yeni yaklaşımları bütüncül biçimde ele alıyor. Günümüzde tedavi planlamasında yalnızca klinik veriler değil, hastanın yaşam kalitesi, tedaviye uyumu ve iletişim biçimi de giderek daha fazla önem kazanıyor. Bu çok boyutlu yaklaşım hem klinik etkinliği hem de hasta memnuniyetini güçlendiriyor. Özellikle immünoterapilerin klinik uygulamalarda yaygınlaşmasıyla, hekimlerin bu tedavilerden edindikleri deneyimler, hasta yönetiminde değerli bir öğrenme alanı oluşturuyor.”

“Erken tanı bilincinin yaygınlaşmasında farkındalık çalışmaları en güçlü araçlardan biri”
Araştırmayı toplumsal farkındalık açısından değerlendiren Türk Kanser Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Burak Duruman, bulguların toplumun erken tanı bilincini güçlendirme yönünde önemli mesajlar içerdiğini ifade etti: “Elde edilen veriler, akciğer kanserinde farkındalığın hâlâ istenen düzeyde olmadığını, belirtilerin çoğu zaman geç fark edildiğini gösteriyor. Bu durum, toplumun erken tanı ve destek süreçleri konusunda daha fazla bilgilendirilmeye ihtiyaç duyduğunu ortaya koyuyor. Farkındalık yalnızca tanı oranlarını değil, tedavi sürecinde moral ve umut duygusunu da güçlendiriyor. Bu nedenle kamu, sivil toplum ve özel sektörün birlikte hareket ettiği bütüncül farkındalık programları her zamankinden daha fazla önem taşıyor.”

“Bilim ve çok paydaşlı iş birlikleri, sağlık ekosisteminde sürdürülebilir gelişimin anahtarı”
Değerlendirmesinde araştırmanın sağlık ekosisteminde yarattığı etkiye vurgu yapan Roche İlaç Türkiye Medikal Lideri Dr. Mahir Kurt, elde edilen bulguların sağlık alanında sürdürülebilir gelişime katkı sağlayacağını vurguladı: “Akciğer kanseri, yenilikçi tedavi yaklaşımlarının en hızlı ilerlediği alanlardan biri. Ancak bu ilerlemenin kalıcı olabilmesi, hasta ve hekim deneyimlerinden öğrenebilmemize bağlı. Roche olarak, bilimin sunduğu yenilikleri gerçek deneyimlerle birleştirmenin sağlık sistemine değer kattığına inanıyoruz. Bu araştırma da tam olarak bunu sağlıyor: klinik gözlemleri, hastaların sesini ve toplumsal farkındalığı ortak bir zeminde buluşturuyor. Elde edilen içgörülerin, gelecekte hem bilimsel hem insani açıdan daha bütüncül çözümlerin önünü açacağına inanıyoruz.”

[1] “Akciğer Kanserinde Deneyim ve İçgörü Haritası Araştırması  Ara Bulguları”, Kasım 2025.

[2] World Health Organization, “Lung cancer”, Fact sheet, https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/lung-cancer, (Son erişim tarihi: 11.11.2025)

[3] TC Sağlık Bakanlığı. Kanser İstatistikleri 2020. Ankara, 2025. https://hsgm.saglik.gov.tr/depo/birimler/kanser-db/Dokumanlar/Istatistikler/Turkiye_Kanser_Istatistikleri_2020.pdf, (Son erişim tarihi: 11.11.2025)

[4] International Agency for Research on Cancer (IARC), GLOBOCAN 2022, Türkiye verileri, https://gco.iarc.who.int/media/globocan/factsheets/populations/792-turkiye-fact-sheet.pdf, son erişim tarihi: 11 Kasım 2025.