Zorunlu karşılık oranı nedir?

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) tarafından, rezerv opsiyonu mekanizması kapsamında döviz imkan oranı üst sınırının yüzde 55'ten yüzde 45'e düşürüldüğü, değişiklikle yaklaşık 6,4 milyar liralık likiditenin piyasadan çekileceği, yaklaşık 2,2 milyar dolarlık dövizin de bankaların kullanımına geçeceği bildirildi.

TCMB'nin zorunlu karşılık oranlarına ilişkin duyurusu, bankanın resmi internet sitesinde yayımlandı.

Duyuruda, rezerv opsiyonu mekanizması kapsamında döviz imkan oranı üst sınırının yüzde 55'ten yüzde 45'e düşürüldüğü aktarılarak, "Söz konusu değişiklik ile yaklaşık 6,4 milyar lira likidite piyasadan çekilecek olup yaklaşık 2,2 milyar dolar tutarında döviz bankaların kullanımına geçecektir." ifadesine yer verildi.

Değişiklik kapsamında, döviz tesis imkan dilimleri şu şekilde belirlendi:

ZORUNLU KARŞILIK ORANI NEDİR?

Bankaların topladıkları mevduatlar karşılığında TCMB nezdinde bulundurmaları gereken mevduat oranıdır.

Mevduat toplayan bankaların topladıkları mevduatın belirli bir oranına karşılık gelen tutarı Merkez Bankası'nda bulundurmaları gerekmektedir. Bu uygulamaya Türkiye'de faaliyet gösteren yerli ya da yabancı tüm bankalar tabidir. Karşılık oranı mevduat vadesi ve para birimine göre değişiklik göstermektedir.

Merkez Bankası zorunlu karşılık tutarlarına faiz ödeyebileceği gibi bankalara hiç faiz vermeyebilir.

"Zorunlu karşılık oranı" uygulaması aslen bankacılık sisteminin teminat benzeri bir yapı ile daha sağlıklı işlemesi için başlatılmış olup günümüzde Merkez Bankaları'nın likidite kontrolünü sağladığı önemli bir para politikası aracı haline gelmiştir. Örneğin zorunlu karşılık oranlarının yükseltilmesi bankaların kredi kaynaklarının düşmesine, dolayısıyla da para arzının da azalmasına neden olmaktadır. Bu demektir ki zorunlu karşılık oranlarında değişiklik ile parasal sıkılaşma ya da gevşeme yapmak mümkündür.