Yapay zekânın jüriliğini yaptığı opera bestesi ‘Mağara' sergisinde

Grafik tasarımcı vesanatçı Vahit Tuna’nın 5’inci kişisel sergisi ‘Mağara’da, yapay zekânın operaolduğuna karar verdiği sesleri opera sanatçısı yorumluyor. İki bölümden oluşanenstalasyon 19-28 Eylül günlerinde sanatseverleri ağırlayacak.

Bugüne dekbirçok önemli sanatçının çalışmalarını sanatseverlere sunan Beyoğlu’ndakiVersus Art Project, şimdi de grafik tasarımcı ve sanatçı Vahit Tuna’nın iç vedış olmak üzere iki bölümden oluşan ‘Mağara’ isimli enstalasyonuna ev sahipliğiyapacak. Tuna’nın 5’inci kişisel sergisinde sanatseverleri etkileyici birdeneyim bekliyor, yapay zekânın opera olduğuna kadar verdiği sesleri operasanatçısı yorumluyor.

Sese dönüştürülen imgeler

Tuna, iki yılönce tutmaya başladığı Rorschach Günlüğü adını verdiği kayıtlara yenilerinieklemeye devam ediyor. Yüzlerce adet bilinç dışı leke ve örüntüyü bir zihinkurmacası içerisinde ses ve ışığa maruz bırakan Tuna, bunlara yepyeni bir formkazandırıyor. Tuna, “Sergiyi ilk planladığımda ses, ışık ve bu imgeler yeralacaktı. Bu lekelerin ışıkla ilişkisi enteresan. Işık değiştiğinde bunlar dadeğişiyor. Ardından başka bir fikir doğdu: ‘Acaba imgeler için bir ses nasılüretebilirim?’ dedim. Genel olarak bunlar benim için zihin parçacığı gibi.Zihinde düşünce karşılığı gibi… Bu imgeler dil ile sesin birleşmesi sonucuduyduğumuz kelimeler gibi sanki. Siz onu farklı şekillerdealgılayabiliyorsunuz. Peki, sesi nasıl elde edebilirdim? Sonra bunları biryapay zekânın sese dönüştürebileceği, farklı bir yorum getireceğini düşündüm.Yaptığım imajlardan birini seçip bu resimden ses elde etmek, ardından bu sesibir beste haline dönüştürmek istedim. Aklımda uzun zamandır bir operabestelemek vardı. Ama acaba bir yapay zekâ bana bir opera bestelemem içinyardım edebilir miydi?” sözlerini kaydediyor.

15 dakikalık yerleştirme sanatı

İngiltere’detasarlanan yapay zekâya binlerce saat opera bestesi dinletildiğini belirten Tuna, şöyle devam ediyor:

“Önce başka bir yazılım tasarladık. Bu yazılım soniki yılda ürettiğim imajlardaki/imgelerdeki ton farklarını, ayrıntıları sesedönüştürdü. Her ton bir sese aitti. Sonra bu sesleri opera sanatçısı Ayşe YakutSomer seslendirdi, onun imajlara yaptığı yorumu kaydettik. İki saate yakın sürenbu kayıtları küçük parçalara bölüp bir algoritmayla yüzlerce olasılık eldeettik ve bunları yapay zekâya sunduk. Yapay zekâ tüm parçalar arasındanhangilerinin opera olduğuna karar verdi ve opera dediği parçalardan bize yepyenibir dizilim sundu. Ortaya çıkan dizilimi de tekrar Ayşe Yakut Somer’eyorumlattık, yapay zekânın en değerli bulduğu kompozisyonu bu sefer Ayşeöğrendi. Bu da 15 dakikalık ses projesinde gösterilecek. Özetle; yapay zekâopera öğrendi, ardından öğrenip de ortaya koyduğu çalışmayı bir opera sanatçısıyorumladı.”

Plakları satışa çıkıyor

“Mağara”sergisinde ayrıca seslerin kaydedildiği 250 plak satışa çıkacak. Plaklardaopera sanatçısı Somer’in yorumu, Tuna’nın yapımına yıllardır devam ettiğiimajlardan kaydedilen sesler ve bestelediği dört dakikalık ‘Horizon’ adındaki parçada yer alıyor. 19-28 Eylül günlerinde görülebilecek bu enstalasyon sergisüresince her gün 11.00-18.00 saatleri arasında tekrarlanacak.

Versus Art Project

Leyla Ünsal ve Mert Ünsal kardeşler tarafından2013 yılında kurulan Versus Art Project’te mekân algısı, kent, kent hafızası,yerel kültürün tahribi, göç, kimlik-kimliksizlik gibi konular üzerine odaklanansanatçıların çalışmaları sanatseverlerle buluşuyor. İstanbul’un tarihi semtiBeyoğlu Taksim'de bulunan galeri, Türk çağdaş sanatının önemli isimlerini yurtiçi ve yurt dışında katıldığı uluslararası proje ve fuarlarda temsil ediyor.