ÇOCUKLARDA AKCİĞERDE TESADÜFEN GÖRÜLEN NODÜL: NASIL DEĞERLENDİRİLMELİ, NASIL İZLENMELİ?

Bir çocuğa farklı bir nedenle çekilen akciğer filmi ya da bilgisayarlı tomografide tesadüfen saptanan küçük bir lezyon, ailelerin aklında pek çok soru işareti oluşturabiliyor. Uzmanlar ise bu durumun, doğru değerlendirildiğinde çoğu zaman kontrollü ve güvenli bir şekilde yönetilebildiğini vurguluyor.

Göğüs Cerrahisi Uzmanı Prof. Dr. Özkan Demirhan, çocuklarda görülen soliter pulmoner nodüllerin yetişkinlerden çok farklı özellikler taşıdığını ve bu nedenle ayrı ele alınması gerektiğini belirtti.

Soliter pulmoner nodül nedir?

Soliter pulmoner nodül hakkında bilgi veren Prof. Dr. Özkan Demirhan, “Akciğer dokusu içinde yer alan, çevresi net olarak seçilebilen ve 3 cm’den küçük tek bir lezyon olarak tanımlanır. Bu nodüller çoğu zaman herhangi bir şikâyete yol açmaz ve başka bir nedenle yapılan görüntülemeler sırasında fark edilir. 3 cm’den büyük benzer oluşumlar ise “akciğer kitlesi” olarak adlandırılır ve farklı bir yaklaşım gerektirir.” Dedi.

Çocuklarda en sık neden: Enfeksiyon

Prof. Dr. Demirhan çocukluk çağında akciğer grafisinde veya akciğer tomografisinde görülen yuvarlak opasitelerin en yaygın nedeninin enfeksiyonlar olduğunu belirterek, “Özellikle küçük çocuklarda görülen yuvarlak pnömoni, çocuklara özgü bir zatürre türüdür. Akciğer yapısının henüz tam gelişmemiş olması nedeniyle enfeksiyonlar yuvarlak bir görünüm alabilir. Bu tablo çoğu zaman uygun tedaviyle tamamen düzelir ve kalıcı bir sorun bırakmaz. Yuvarlak pnömoni genellikle 8 yaşından sonra nadir görülür.” Şeklinde konuştu.

Ayırıcı tanı neden önemli?

Dr. Özkan Demirhan ayırıcı tanının önemine değinerek şunları söyledi:

Çocuklarda akciğerde görülen yuvarlak lezyonlar farklı nedenlere bağlı olabilir. Ayırıcı tanıda;

• Akciğer apseleri

• Enfeksiyona bağlı granülomlar

• Doğuştan gelen akciğer yapısal farklılıkları

• İyi huylu tümörler

• Çok nadiren de kötü huylu tümörler

yer alır. Bu nedenle her nodül çocuğun genel durumu ve klinik bulgularıyla birlikte değerlendirilmelidir.

Kötü huylu olasılığı ne kadardır?

Prof. Dr. Özkan Demirhan, bu konuda bilimsel verilere değinerek, “Çocuklarda primer akciğer kanseri son derece nadirdir. Akciğerde görülen kötü huylu lezyonların büyük çoğunluğu, başka bir kanserin akciğere yayılması şeklindedir. Çalışmalar, tesadüfen saptanan pulmoner nodüllerde kötü huylu olasılığın düşük olduğunu göstermektedir. Özellikle çocuğun genel durumu iyi ise ve nodül küçükse, çoğu vakada yakın takip yeterli olmaktadır.” İfadelerini kullandı.

Her nodül için ileri tetkik gerekir mi?

Dr. Özkan Demirhan verdiği bilgilere şu sözlerle devam etti.

Her nodül için hemen bilgisayarlı tomografi veya girişimsel işlemler planlamak doğru değildir. Çocuklarda radyasyon maruziyetinin uzun vadeli etkileri mutlaka göz önünde bulundurulmalıdır. Burada amaç, gereksiz tetkiklerden kaçınırken, gerçekten ihtiyaç duyulan durumları da atlamamaktır.

Takip ve tetkik kararı; nodülün boyutu, şekli, zaman içindeki değişimi ve çocuğun tıbbi öyküsü dikkate alınarak verilir.

Hangi durumlarda daha yakından izlem gerekir?

Bazı bulgular, daha ayrıntılı değerlendirme ihtiyacını doğurabilir:

• Uzun süren ateş, kilo kaybı gibi genel belirtiler

• Bağışıklık sistemi ile ilgili hastalıklar

• Tekrarlayan enfeksiyon öyküsü

• Daha önce tanı almış bir kanser öyküsü

Bu durumlarda izlem ve tetkik planı daha dikkatli oluşturulur.