Çekirdek enflasyon nedir - yi-üfe nedir | Nasıl hesaplanır | Ekonomik olarak ne anlama gelirler?

Çekirdek Enflasyon Nedir?

Fiyatlar genel seviyesindeki değişimin geçici etkilerden arındırılarak hesaplandığı enflasyon tanımıdır. Özel kapsamlı TÜFE endeksi olarak da kullanılmaktadır.

Para politikası olarak enflasyon hedeflemesini seçen ülkelerde enflasyon farklı endeksler halinde incelenmektedir.

Enflasyon hesaplamasında kullanılan TEFE, TÜFE ve toptan eşya fiyatları genel kullanıma açık mal ve hizmet fiyatları üzerinden hesaplanmaktadır. Bazı mal gruplarının fiyatları ise çeşitli dışsal faktörlere bağlı olarak diğer mallara göre farklı şekilde artış ya da azalış gösterebilmektedir. Çekirdek enflasyon hesaplaması, enflasyon oranını dışsal etkilerden arındırmak ve daha gerçekçi bir sonuç elde etmek amacıyla bu mal gruplarını enflasyon sepetinden çıkarılarak yapılır.

Aşağıda enflasyon sepetinden çıkarılan ürün grupları listelenmektedir. Bu gruplar A'dan I'ya kadar alt gruplara ayrılarak daha detaylı endeksler oluşturulmaktadır:

Mevsimsel ürünler
İşlenmemiş gıda ürünleri
Alkollü içkiler ve tütün ürünleri
Dolaylı vergiler
Altın
Gıda ve alkolsüz içecekler

Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi (Yi-Üfe) nedir?

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından açıklanan haber bültenine göre; Üretici Fiyat Endeksi (ÜFE) 2003 referans yıllı olarak, güncel ürün sepetinin ve ağırlıkların yansıtılabilmesine imkan veren zincirleme endeks yöntemiyle tarım ve sanayi kapsamında hesaplanarak NACE Rev.1 sınıflamasına göre bugüne kadar yayımlanmıştır.

Diğer göstergelerle karşılaştırılabilir ve Avrupa Birliği normları ile tam uyumlu endeksler oluşturmak amacıyla, tarım sektörü hariç olmak üzere sadece sanayi kapsamında NACE Rev.2 sınıflamasına uygun olan Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi (Yİ-ÜFE) üretilmiştir.

Yİ-ÜFE sanayi sektöründeki üreticilerin yurt içine sattıkları ürünlerin fiyat değişimini yansıtmaktadır. Geçmişte Toptan Eşya Fiyat Endeksi (TEFE) ve ÜFE olarak adlandırılan endekslerin yerine bundan sonra Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi kullanılacaktır.

Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi - Yİ ÜFE nedir?

Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi (Yİ ÜFE), belirli bir referans döneminde ülke ekonomisinde üretimi yapılan ve yurt içine satışa konu olan ürünlerin üretici fiyatlarını zaman içinde karşılaştırarak fiyat değişimlerini ölçen fiyat endeksidir.

Sınıflamalar: NACE Rev.2

(B. Madencilik ve Taşocakçılığı, C. İmalat, D. Elektrik ve Gaz, E(36).Su Temini.)

Üretim Kapsamı: Yurt içi üretimde önemli paya sahip üreticiler Yİ-ÜFE kapsamındadır.

Sektörel Kapsam: Madencilik ve Taşocakçılığı, İmalat, Elektrik ve Gaz, Su Temini.

Fiyat kapsamı: Üretici fiyatı, yurt içinde üretimi yapılan ürünlerin, KDV ve benzeri vergiler hariç, peşin satış fiyatıdır. Üretici fiyatları endeksinde tarım, avcılık, ormancılık ve balıkçılık sektörlerinde faaliyet gösteren üreticilerin yetiştirdiği ve piyasaya arz ettiği ürünlerin ilk el satış fiyatları