Borç stoku nedir, ne anlama gelir? Dış borç stoku nedir, ne anlama gelir?

Ekonomistlerin iyi bildiği bir konu olmasına rağmen ülkede çok sayıdı kişi borç stoku ve dış borç stokunun ne olduğunu bilmemektedir. Merkez Bankası'ndan yapılan açıklama sonrası öğrendiğimiz dış borç stoku, dış borçların toplamı anlamına gelmektedir. Borç stoku ise iç ve dış borçların toplamı anlamına gelir. Bu borç stoku ve dış borç stoku hesapları yapılırken borçların sadece ana parası hesaplanmaktadır. Faizler bu terimlerin için değerlendirilmez.

BORÇ STOKU NEDİR?

Bir ülkenin borç stoku denildiği zaman, o ülkenin herhangi bir dönemdeki iç ve dış borçlarının toplam miktarı anlaşılır. Borç yükü ise, bir ülkenin belir­li bir dönemdeki toplam borç stokunun o dönemdeki GSMH'ya oranı demek­tir. Genel olarak borç stoku ve borç yükü kavramlarına yalnızca borçların anapara yükümlülükleri dahil edilir. Bir başka deyişle, faizler bu iki kavrama da dahil edilmez. Bunun temel nedeni borçlanma faizlerinin bir gider kalemi olarak kabul edilmesi ilkesidir. Örneğin Türkiye' de 1985 yılından itibaren borçlanma anapara hasılat ve ödemeleri bütçenin dışına çıkarılmış olmasına karşın, bu borçlara ilişkin faiz ödemeleri, yukarıdaki genel kabul çerçevesinde, halen bütçeye gider yazılmaya devam edilmektedir.

Konu Hazine olduğu zaman yalnızca Devlet borçlarının bu kavramlar çerçevesinde ele alınması doğal görünmekle birlikte, genel eğilim iç borçlar­da, Devletin borçlarını stoka dahil etmek olduğu halde, dış borçlarda ülkenin özel kesim borçları da dahil olmak üzere bütün dış borçlarını stoka katmak yönündedir.