BAĞIŞIKLIĞI ZAYIFLATABİLEN 3 HATA

Soğuk algınlığı ve gribin arttığı bu dönemde, pek çok kişi C vitamini ve probiyotik takviyelerine yöneliyor. Ancak, bağışıklık sistemini desteklemek amacıyla yapılan bazı yaygın hatalar, beklenenin aksine vücut direncini düşürebiliyor.

Bunun yanı sıra yanlış beslenme alışkanlıklarıyla bağırsak sağlığına dikkat etmemek ve kış aylarında az su tüketmek de bağışıklık sisteminin en büyük düşmanları arasında yer alıyor. Uzmanlar, bağışıklık sistemini haplarla değil, doğru alışkanlıklarla güçlendirmenin önemine dikkat çekerek kritik uyarılarda bulunuyor.

Fazlası İşe Yaramıyor, Zarar Verebiliyor

Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Uzmanı Dr. Mehmet Portakal, en büyük yanılgının yüksek doz vitamin kullanımı olduğunu belirtiyor. C vitamini ve çinko gibi mikro besinlerin kritik rolü olsa da, sürekli ve yüksek doz takviye almanın fayda sağlamadığını, aksine bazı durumlarda zararlı olabileceğini vurguladı:

"Vücut, ihtiyacından fazlasını kolaylıkla atar. Bu nedenle sürekli yüksek doz takviye almak gereksizdir ve hatta bazı durumlarda vücudun doğal dengesini bozarak zararlı bile olabilir. Örneğin;

Yüksek doz (gramlarca) C vitamini almak, uzun dönemde böbrek taşı riskini artırabiliyor; özellikle oksalat düzeyi yüksek veya taş öyküsü olan kişilerde bu önemli!

Kışın hasta olma endişesi ile kontrolsüz çinko kullanımı var. Çinko için erişkinlerde tolere edilebilir üst sınır ~40 mg/gün. Bunun üzerinde uzun süreli kullanım; bakır eksikliğine, HDL düşmesine, immün fonksiyonda bozulmaya yol açabiliyor. Yani “soğuk algınlığında 50–60 mg çinko” tarzı kısa vadeli protokoller bile (yutma pastilleri vs.) uzun süreli kullanılırsa bakır metabolizmasını bozabiliyor.

Her şey kararında olmalı; ne az, ne fazla. Bağışıklık, hapla değil, dengeli beslenme ve sağlıklı yaşam alışkanlıklarıyla kurulur."

Bağışıklığın %70'i Bağırsakta

Bağışıklık sisteminin kilit noktasının bağırsak sağlığı olduğuna dikkat çeken ve bağışıklık hücrelerinin yaklaşık %70'inin bağırsakta konumlandığını belirten Dr. Mehmet Portakal, yalnızca sindirim için değil, güçlü bir bağışıklık için de probiyotik ve prebiyotik gıdaların hayati olduğunu ifade etti:

“Kefir, yoğurt, kırmızı pancar ve lahana turşusu gibi fermente gıdalar ve lifli sebzeler, bağırsak mikrobiyotasını destekleyerek savunma hattını güçlendirir. Bağırsak sağlığını ihmal etmek, tüm bağışıklık sisteminin zayıflamasına yol açar.”

Bağışıklık Sisteminin Görünmez Yakıtı: Su

Kış aylarında su tüketiminin azalması, vücudun savunma hattını zayıflatabilen önemli bir hata! Dr. Portakal, yetersiz hidrasyonun hücresel fonksiyonları olumsuz etkilediğini belirterek şu uyarıda bulundu:

“Soğuk havada susama hissi azalıyor; bu da su tüketimini düşürüyor. Ancak su, bağışıklığın yakıtıdır. Yetersiz su alımı mukozaların kurumasına, burun–boğaz hattında mikropları temizleyen bariyerin zayıflamasına yol açar. Bu durum enfeksiyonlara daha açık hale gelmenize neden olabilir.”

Vücudun ihtiyacına göre günlük 2-2,5 litre su tüketimi, bağışıklık hücrelerinin etkin şekilde çalışması için temel kabul ediliyor.

Bağışıklık Güçlendirmenin Reçetesi: Alışkanlıkları Değiştirmek

Dr. Mehmet Portakal, bağışıklığı kalıcı olarak güçlendirmenin temelinin sağlıklı yaşam alışkanlıklarını benimsemek olduğunun altını çizdi ve şu tavsiyeleri verdi:

Gün Işığı ve Hareket: Kısa günlük yürüyüşler ve gün ışığına maruz kalmak ihmal edilmemeli. Güneş ışığı, bağışıklık için çok değerli olan D vitamini sentezini doğal yollarla destekler.

Kış Desteği: D vitamini, omega-3, zerdeçal ve çörek otu gibi takviyeler kış aylarında faydalıdır; ancak bunların doktor kontrolünde ve doğru dozda kullanılması esastır. Özellikle zerdeçal ve çörek otunun solunum yolu enfeksiyonlarında semptom süresi/şiddetini azalttığına dair kanıtlar her geçen gün artıyor! Fakat, antikoagülan/antiagregan ilaç kullananlar kesinlikle doktora danışmadan kullanmamalıdır.

Görünmeyen Kalkanlar: Yeterli ve dengeli beslenme, kaliteli uyku ve stres yönetimi, bağışıklık sisteminin görünmeyen kalkanlarıdır ve haplardan çok daha önemlidir. Gecede 7–8 saat kaliteli uyku, bağışıklık için en az C vitamini kadar önemlidir. Araştırmalar, 7 saatin altında uyuyan kişilerin soğuk algınlığına yakalanma riskinin belirgin şekilde arttığını gösteriyor.

Dr. Portakal, bağışıklık sistemini güçlendirme çabalarının haplara bağımlılık yerine, bütüncül bir yaşam tarzı değişikliği üzerine kurulması gerektiği mesajını veriyor: “Bağışıklığı güçlü tutmanın yolu haplara bağımlı olmaktan değil; düzenli uyku, dengeli beslenme, stres yönetimi, hareket ve kontrollü takviye kullanımından geçer. Bağışıklık bir alışkanlık işidir.”