AB, VİROLOJİ REFERANS LABORATUVARINA EK SEKANSLAMA KAPASİTESİ SAĞLIYOR

AB Türkiye Delegasyonu İşbirliği Bölümü Başkanı, Elçi Müsteşar André Lys, Sağlık Bakanlığı’nın Covid -19 pandemisi ile mücadelesinde laboratuvar kapasitesini güçlendirmeye yönelik çalışmalara verilen AB mali desteğinin etkilerini izlemek üzere Ulusal Viroloji Referans Laboratuvarını ziyaret etti.

2021 yılının başlarında yürürlüğe giren AB finansmanlı proje, SARS-COV-2 ve  sürmekte olan pandemi sırasında ortaya çıkan mutasyonların yanı sıra yeni ya da yeniden ortaya çıkabilecek patojenlere bağlı gelecek salgınlar alanında ülkenin genomik sürveyans  kapasitesini güçlendirmeyi amaçlıyor.

SARS-COV-2'nin genomik sürveyansı, hastalığın bulaşıcılığını ve şiddetini hatta halk sağlığı ve sosyal kontrol önlemleri üzerinde olumsuz etkileri olabilecek diğer virüs varyantlarının tespit edilmesi, izlenmesi ve değerlendirilmesi açısından büyük bir önem taşımaktadır.

Türkiye, virüs varyantlarının tespit edilmesine ve izlenmesine imkân veren güçlü bir sürveyans sisteminin oluşturulması amacıyla hem sekanslama kapasitesini hem de becerilerini geliştirme sürecindedir. 
Bu çabaları desteklemek üzere, Avrupa Komisyonu, genom sekanslama cihazı, test kitleri ve donanıma ait yazılım programlarının tedariki yoluyla ulusal viroloji referans laboratuvarına ek kapasite sağlamaktadır. Proje ayrıca, merkez ve il düzeyinde verilecek genom sekanslama eğitimleri yoluyla, Ulusal Viroloji Referans Merkezinin kapasitesini geliştirmeye yönelik bir bileşen de içermektedir.
 
Hızlı işlem süresi ve haftalık artan numune hacmiyle bu sekanslama becerisi, mevcut Sürveyans sistemi kapasitesinin ulusal düzeyde  –güçlenmesi ve bu kapasiteye moleküler sürveyans bileşeninin  de eklenmesi suretiyle— Türkiye’ye eşsiz bir fırsat sunmaktadır. Bu çabalar, bulaşıcı hastalıklara ilişkin genomik veriler ile vaka bazlı laboratuvar sürveyans verilerini birbiriyle bağlantılandıracak ve rutin ulusal bulaşıcı hastalık sürveyans sistemlerine doğrudan bilgi sağlamış olacaktır.
 
Sekanslamanın bu ek özelliği, devam eden veya gelecekte ortaya çıkabilecek pandemilerde rastlanabilecek viral mutasyon taşıyan COVID-19 vakalarının erken tespiti ve zamanında yönetimi için ulusal kapasiteyi büyük ölçüde artıracaktır.
 
 
Önbilgi

 “COVID-19'a karşı ulusal kapasitelerin güçlendirilmesi” projesi, Türkiye'nin COVID-19 salgınıyla mücadele edebilmesi amacıyla, sağlık sisteminin kapasitesini güçlendirmeyi amaçlamaktadır. Bu çalışma, AB'nin bulaşıcı hastalıkların izlenmesi için uzun süredir Türkiye'ye vermekte olduğu desteğin üzerine inşa edilmektedir. Projeye Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) tarafından teknik destek sağlanmaktadır. 24 aylık bir süreyi kapsayan uygulama, %1'i DSÖ eş finansmanı olmak üzere toplam 5,35 milyon Avroluk bir fon kaynağına sahiptir.
 
Bu proje, laboratuvar sürveyansını ve bulaşıcı/biyolojik tehlikelerin zamanında tespiti için erken uyarı kapasitesini daha da güçlendirerek, yine Sağlık Bakanlığı ve Dünya Sağlık Örgütü işbirliğinde uygulanan, AB tarafından finanse edilen ve halen devam etmekte olan “Türkiye'de Sağlık Güvenliği” projesi yoluyla yaratılan kapasiteyi de tamamlar niteliktedir. 
 
Proje, Avrupa Komisyonu'nun Türkiye'deki COVID-19 krizine cevaben tahsisatını yeniden yaptığı kaynaklara ek katkıda bulunmaktadır. Türkiye'deki Mülteciler için Mali Yardım Aracı, ECHO ve IPA (Katılım Öncesi Mali Yardım Aracı) programları kapsamında, ülkedeki krizin acil sağlık, sosyal ve ekonomik etkilerinin hafifletilmesine yardımcı olmak için toplam 80 milyon Avroluk bir destek programlanmıştır.