2018'de binlerce internet haberi sansürlendi

BİA Medya Gözlem 2018: Habercinin & Medyanın Bir Yılı başlıklı rapora göre 122 gazeteci mesleki faaliyetlerinden veya siyasi dosyalardan 2018 yılına hapishanede girerken, tahliye ve tutuklamalarla bu sayı 1 Ocak 2019’da 123’e ulaştı.

2018 yılı verilerinden derlenen raporun bulguları özetle şöyle:

Terör, darbecilik, örgüte üyelik ve yardım: 602 yıl hapis cezası

Son iki yılda yedi gazeteci ‘darbecilik’ ve ‘devlet güvenliğine hedef alma’ya dair TCK hükümleri uyarınca toplam beş ağırlaştırılmış müebbet ve 45 yıl hapse; 64 gazeteci ‘örgüt yöneticiliği, üyeliği ve örgüte yardım’ iddiasıyla 480 yıl iki ay hapse; 52 gazeteci de ‘Terörle Mücadele Kanunu’ndan toplam 122 yıl altı ay üç gün (14 yıl 10 ay yedi gün ertelemeli) hapse mahkum edildi.

123 gazeteci mesleki ve politik faliyet kapsamında hapis cezası alırken, 47 gazeteci gözaltına alındı.

19 haberci ve bir medya kuruluşu saldırıya uğradı.

20 gazeteci, muhabir veya köşe yazarı haber ve eleştirileri nedeniyle ‘cumhurbaşkanına hakaret’ten mahkum edildi. Haber ve yazı yoluyla Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ı eleştirdiği veya kendisine yönelik isnatlarda bulunduğu gerekçesiyle bu 20 gazeteci toplam 38 yıl beş ay dört gün hapis cezası (altı yıl 10 ay 12 günü ertelendi) alırken, 35 bin lira da adli paza cezasına çarptırıldı.

Sulh ceza hakimlikleri yoluyla en az 2 bin 950 internet haberine erişim engeli getirildi.

77 tweet, 22 Facebook paylaşımı, Facebook videosu ve 10 internet sitesine erişim engellendi, üç yayın yasağı çıktı.

RTÜK durdurma kararları 67’ye yükseldi

2017 yılında 13 olan Radyo Televizyon Üst Kurulu (RTÜK) program durdurma kararı sayısı 2018’de 67’ye yükseldi.

Yıl içinde sekiz gazete, iki televizyon kanalı, iki mektup, bir rapor, bir televizyon dizisi, bir röportaj sansürle karşılaştı.

Dünyanın en popüler internet ansiklopedisi Wikipedia Türkiye’de 2018’de boyunca da sansürlüydü.

En az 21 gazeteciye ‘örgüt propagandası yapmak’ veya ‘örgüt açıklamalarına yer vermek’ suçlamalarıyla toplam 67 yıl yedi ay dört gün (altı ay yedi günü ertelemeli) hapis cezası verildi. Gazetecilerden sekizi beraat etti.

Anayasa Mahkemesi (AYM), 10 gazeteci, bir internet sitesi, bir gazete dahil 18 başvuruda devleti giderler dahil 135 bin 881 lira tazminata mahkum etti.

157 gazeteci ve medya çalışanı işten çıkarıldı, işten çıkmak zorunda bırakıldı veya hazırladığı/sunduğu program sonlandırılınca işine son verildi.

2019’a girerken 123 hapis gazeteciden 47’si hükümlü, 34’ü yargılanıyor, 30’unun soruşturması henüz sürüyordu. 12 dosya ise Yargıtay ya da İstinaf’taydı. 2018’de 157 gazeteci işten çıkartıldı ya da istifaya zorlandı.

Kürt sorununda çözüm sürecine 2015’te son verilmesi, ertesi yıl da ülkenin darbe girişimine sahne olması Türkiye’de sivil toplum ve akademi gibi medyanın da ‘güvenlik’ politikaları üzerinden hedef tahtasına konulmasına neden oldu.