Recep Ali AKSOYLU

Tanıtımlar has bir Karadeniz kadını olarak annemin de dikkatini çekmiş, beraber izlemeye koyulduk. Seyrettiğimiz Karadeniz örf ve ananesi ile zerre örtüşmeyen, dahası hiçbir yöremizin, insanımızın asla kabul edemeyeceği çirkinlikte ve basitlikte ki film hakkında yorum yapabilmek için sonuna kadar beklemeye gerek yoktu ama inatla izledim. Ama annem, “bi karıştırmadıkları bizim burası kalmıştı, bunlar ne saçmalayı” deyip kalktı. Benimde izledikçe kafamda deli deli sorularda uçuşmaya başladıve Osman Sınav gibi bir ustaya asla yakışmayacak kurguya tepkimi yazarak, dikkat çekmek istedim.

Hikayenin, kurgunun iş modeli dahil gerçekle azıcık örtüşen yanı yok, şive derseniz felaket.Karadeniz insanının örfüyle, ananesiyle, karakteriyle asla ötüşmeyen, aksine rencide edip, yerel kültürü dejenere etmekten, halkı kışkırtıcı adımlara sürükleyebilecek yorumların yapılmasına neden olabilecek kadar garip ve bir o kadar riskli çalışma.

Maçka ilçesinin filmin çekildiği belirtilen Sürmene ilçesinin bir dağ mahallesi olarak algılatılmasını anlarımda Trabzon’dan İstanbul’a “kum ihracatı” iş modelinin icat edilmesini, İstanbul’la Trabzon’un yaylaları arasında ki mesafenin Şile’ye kadar düşürülmesini anlayamam doğrusu.

Karadenizli daha bir hassastır, doğrudur ama kadına, yaşlıya, imama şiddet, hakaret ve ananelerle dalga geçilmesi tüm yörelerimizde insanımız için hassas konulardır. Kadına şiddet toplumumuzun kanayan yaralarındandır ama bu denli pervasızca işlenmesini kabul etmek mümkün değildir.

Yerel bir dizi çekiyorsan çok iyi bir ön hazırlık yapman gerekir. Şive yapılamaması en çok karşılaştığımız yetersizlik ama bu dizide kullanacakları müziği bile doğru belirleyememişler. Karadeniz’i, Samsun’dan ötesini “laz” zannetmişler ki, Trabzon’da geçen dizide “tulum” çalmışlar.

Karadenizli kendini karikatürize etmekten çekinmez. Yanında Karadeniz fıkrası anlatıldığında en çok kendisi güler. Zaten çoğu İdris- Temel fıkralarını da kendileri kurgular, hatta kitap olarak hazırlar. Kendisiyle barışıktır. Ama yıllar önce yazar Selahattin Duman örneğinde olduğu gibi ölçü mizahtan kaydırılıp yöre insanını aşağılayan tarza taşırılırsa Karadenizlinin tavrıda buna uygun olur.

Nitekim “Sen Anlat Karadeniz”, bir komedi dizisi de değil. Sosyal medyaya yansıyan eleştirilerde vurgulandığı üzere bir algı oluşturma, Karadenizliyi de bir oyuna dahil etme çabası mı!
Oynayan emekçilere değil de, onlara bu rezilliği canlattıran yapımcısına, usta da olsa yönetmenine, yayın onayı verenlerine diyebileceğim laf benim lügatimde maalesef yok. Kötünün kötüsü bir çalışmayı izlememek tek başına çözüm değil, tüm yöre insanını böylesine aşağılayan, ne amaca hizmet edildiği müphem saçmalığın yayından ivedi kaldırılması, RTÜK’ün de dikkate alması için sadece Karadenizlilerin değil, tüm duyarlı insanların telin etmesi, tepki vermesi gerekiyor.