Yandex'in yapay zekası Alice

Rusya'nın ortaya çıkardığı arama motoru Yandex'in ses asisanı Alice'in kullanıcı verilerini her gün arttırdığı öğrenildi.

Bunun yanında geçtiğimiz günlerde Facebook'ta yaşanan kişinin gizlilk ilkeleri tekrar gündeme geldi.

Yapay zeka teknolojisi daha da akıllı hale geldikçe, kullanıcı mahremiyetiyle ilgili endişelerimiz artıyor. Amazon’un ses asistanı Alexa’nın neden kullanıcılara güldüğünü, Alexa’nın mahkemede sizin aleyhinize tanıklık edip edemeyeceğini, Apple’ın ses asistanı Siri’nin nasıl özel mesajlarınızı diğer kullanıcılara sesli şekilde okuduğunu sorguluyoruz. Facebook ile ilgili gizlilik meseleleri de günden güne kötüleşiyor. Bu yüzden şirket kendi akıllı ses asistanını üretme planlarını şimdilik rafa kaldırdı.

Bütün bunların yanı sıra, herhangi bir yavaşlama belirtisi göstermeden emin adımlarla ilerleyen, mahremiyet ve düzenleyici endişesi tarafından engellenmeyen başka bir yapay zekalı ses asistanı var: Alice. Rusya’da en çok kullanılan arama motoru Yandex’in Makine Zekası ve Araştırmaları Müdürü Mikhail Bilenko’nun açıklamasına göre, yaklaşık altı ay önce hizmete sunulan Alice’in milyonlarca günlük kullanıcısı var ve günde on milyonlarca kez etkileşimde bulunuyor.

Yandex, “İngilizce konuşan rakiplerinden daha konuşkan” şeklinde tanımladığı ses asistanı Alice’i 2017’nin Ekim ayında hizmete sundu. Fast Company ile röportaj yapan Bilenko “Söz konusu havadan sudan muhabbet etmek olunca hiçbir yapay zeka asistanı Alice’in eline su dökemiyor. Alice diğer ses asistanlarının cevapladığı soruları (hava durumuyla ilgili sorular vs.) yanıtlayabiliyor. Bunun yanı sıra gününüzün nasıl geçtiği gibi konularda sizle sohbet de ediyor.” diyor. Fakat hoşsohbet Alice’in endişe uyandırdığı bazı konular var.

Denetim eksikliği

Yandex, Rus internet kullanıcılarının temel arama motoru ve Yandex’in yeni algoritmaları ve hükümetin sansürüne tabi tutuluyor. Kremlin’in eski Ekonomi Bakanı Yandex’in yönetim kurulunda yer alıyor. Ancak Yandex Rus hükümetiyle bağı olduğunu inkar ediyor. “Kullanıcı tecrübelerini kişiselleştirmek ve iyileştirmek, ürün ve hizmetlerini geliştirmek” amacıyla kullanıcı aktiviteleri ve tercihleri hakkında veri kaydettiğini söyleyen şirket, verileri Yandex veri merkezlerinde depoladığını ve yasaların gerektirmediği sürece üçüncü kişilerle paylaşmadığını öne sürüyor. Her ne olursa olsun, Alice’in üçüncü kişilere veri sağlayan Amazon Echo veya Google Home’dan daha az kamu ve düzenleyici denetimine maruz kaldığı ortada.

Yandex’in açıklamasına göre; “Alice, arama geçmişi, arama sonuçları ve diğer kullanıcı tercihleri gibi veri girdilerinden öğrenerek kendini geliştiriyor. Kullanıcılarımız çoğu Rusya’da yaşayan kişiler ancak bu, yurt dışında yaşayıp Alice’i kullanan müşterilerimiz için de geçerli.” Şirket, Alice’in sadece mikrofon aktif hale getirildiği zaman kişinin sesini kaydettiğini, kullanıcının talimatı olmadan ortamdaki konuşmalarını kaydetmediğini belirtiyor. Yandex her ülkedeki kullanıcı verisi kaydetme düzenlemeleriyle uyum içinde çalıştığını söylese de bu düzenlemeler dünyanın pek çok yerinde farklılık gösteriyor ya da hiç bulunmayabiliyor.