Uluslararası Arkeoloji ve Kültür Mirası Belgesel Film Günleri 5. Yılında

Ege Denizi kıyısında bulunan sakin bir sahil kasabası olan Foça, 9000 yıldır pek çok uygarlığa ev sahipliği yapmış kadim bir kent. Bu yıl 5-9 Ekim tarihleri arasında düzenlenecek Foça Film Günleri sırasında hem Marsilya Meydanı hem de Reha Midilli Kültür Merkezi film tutkunlarının buluşma noktaları olacak.

22 ülkeden, aralarında Türkiye’de prömiyer yapan ödüllü olanların da bulunduğu 53 belgesel film, Değişim/Dönüşüm temasına odaklanacak. Film gösterimleri dışında, Türkiye ve yurt dışından gelen yönetmenlerin katılacağı söyleşiler, atölyeler, sergiler ve Foça’nın tarihi alanlarına arkeolog rehberler eşliğinde turlar da düzenlenecek.

Bütün etkinlikler ücretsiz ve halka açık olacak.

“Değişim/Dönüşüm”

2022 için “Değişim/Dönüşüm” temasını seçmemizin sebebi, değerlendirmemize göre, bir yandan Covid-19 salgını nedeniyle dünyanın bir gecede dönüşmüş olması, diğer yandan bizim insanlık olarak dünyayı dönüştürme gücümüzün bulunmasıdır. Ancak yakın tarihin bizlere gösterdiği gibi, insanlığın etkisi olumlu olabildiği kadar olumsuz da olabiliyor.

Bu konuda belgesel film yapımcıları neler söylemekte? 600'den fazla başvuruyu incelerken, dönüşüm ve kültürel miras konseptlerinin kesişmesine ilişkin birkaç farklı uygulamanın ortaya çıktığı görüldü:

·         Uygarlık tarihi boyunca insanlık uzun süren göçebe yaşamın ardından yerleşik düzene geçerek tarım toplulukları oluşturmuş ve bunlar da günümüzün sanayileşmiş modern global toplumlarına yol açmıştır. Ancak son zamanlarda, bu kültürel dönüşüm hem etik, hem de sürdürülebilirlik yönünden sorgulanmaktadır. Foça Film Günleri için seçilen filmlerin arasında dünya çapında kültürel değişim/dönüşüm temasını göç ve sürdürülebilir tarım ile ilişkilendirerek belgeleyenler bulunmaktadır; örneğin "Karakılçık" (Türkiye, yön. Derya Manaz) ve "Miren" (Fransa, yön. Jeanne Bourgon).

·         İnsanlar günlük yaşam pratiklerini, genel olarak "güzel sanatlar" dediğimiz müzik, dans, tiyatro, görsel sanatlar ve mimarlık gibi ortak kültürel eserlere dönüştürmektedir. Bu "üst kültür" uygulamalarının kişileri duygusal, psikolojik ve ruhsal yönden dönüştürme gücü vardır. Foça Film Günleri için seçilen filmlerin arasında sanat ve kültür yoluyla maddi ve manevi dönüşümü belgeleyenlere örnek olarak "Unkapanı" (Türkiye, yön. Tayfun Belet) ve "Backstage at the Vienna Opera" (Viyana Devlet Operası Sahne Arkası; Avusturya, yön. Stephanus Domanıg) gösterilebilir.

·         Kültürel eserler ("maddi kültürel miras") ve kültürel uygulamalar ("manevi kültürel miras"), uzun zaman içinde yaşanmış olan değişimlerden etkilenmiştir. Korumaya değer bulduğumuz bu geçmişten gelen eserler ve uygulamalar, bugünkü kimliğimiz ve gelecekte ne olacağımız konusunda çok şey söylüyor. Foça Film Günleri için seçilen filmlerin arasında kültürel mirasın korunması konusundaki bireysel ve toplumsal çabaları belgeleyenlere de "Boncuklu Tarla" (Türkiye, yön. Ahmet Kılıç) ve "Theophilos Gallery" (Yunanıstan, yön. Katerina Efthimiou) örnek gösterilebilir.