Elektronik sigara nedir? Tütünü bırakmak için bir çözüm müdür?

 Elektronik sigara gün geçtikçe yaygınlaşmaya devam ediyor.

Medical Park Antalya Hastane Kompleksi, Göğüs Hastalıkları hekimi Uzm. Dr. Evren TOPRAK, son zamanlarda popülerliğini artırmış olan, sigara bırakmak için tercih edilen ve e-nargile olarak da tabir edilen elektronik sigaralar hakkında merak edilen soruları cevapladı.

E-SİGARA NEDİR?
E-sigara, içinde belirli konsantrasyonda nikotin içeren solüsyonu, pil gücü ile, yanma olmadan, ısı vererek nikotin içeren buhar haline getiren cihazdır. Likit olarak propilen glikol veya gliserol kullanılır. İlk defa 2003'de Çin'de üretilmiştir. Amerika ve Avrupa'da 2006'dan itibaren kullanılmaya başlanmıştır. Multi-milyar dolarlık bir endüstridir. Her yıl üretici firma sayısı katlanarak artmaktadır (2008'de 466, 2016'da 7764 firma).

E-SİGARA GÜVENİLİR MİDİR? NE TÜRLÜ ZARARLAR VEREBİLMEKTEDİR?
E-sigara aslında oldukça tehlikeli sonuçlar verebilmektedir. Cihazda kullanılan piller cep telefonlarında kullanılan bataryalar ile benzerlik göstermektedir. Dolayısıyla aşırı ısınma ve cihazın infilak etmesi gibi sonuçlar gözlemlenmiştir. Daha önce hiç sigara kullanmayan kişilerin sigaraya başladığı hatta bu cihazlarla uyuşturucu maddeler kullanıldığı bildirilmiştir.

Likit içerisinde yer alan nikotin, bağımlılık yapıcı etkisiyle tiryakilerin en büyük baş belası olmakla birlikte, adrenalin salınıma yol açıp insülin direncini arttırarak, erken dönemlerde kalp problemlerine yol açabilmektedir. Bu problemin kısa süreli e-sigara kullanımında sigara içimine göre daha az olduğu saptanmakla beraber etkileri kullanılan nikotin dozuna bağlı olarak değişir.

Bu ürünleri tercih edenler, genelde sigarada yer alan çeşitli zararlı maddelerin kullandıkları likitlerde olmadığını belirtmektektedirler. Ancak buhar ve tat üretmek için likitlerde kullanılan petrol ve kimyevi maddeler bu anlamda çok da masum değildir. E-sigara buharı, nikotin bileşimini çözmek için kullanılan likit propilen glikol veya gliserol maddelerinin ısınması ile oluşan indirgenmiş zararlı maddeleri de içermektedir. Bunlar düşük düzeylerde propilen oksid, akrolein, formaldehit, asetaldehit, toluene, xylene, benzen, butanit, ultrafin nanopartikülleri gibi sigara yakılması ile de oluşan zarar verici maddelerdir. Bu zararlı maddelerin miktarı sigaradakinden daha az olmakla birlikte, uzun dönemdeki etkileri tam olarak bilinmemektedir. Sigara ile beraber, e-sigara kullanımı nikotinin toksik etkilerini arttırmaktadır.
E-sigara buharına pasif maruziyet, pasif sigara içiciliği gibi etki gösterir.

E-SİGARA SİGARA BIRAKMADA İŞE YARAR MI?
Yapılan bazı çalışmalar e-sigara kullanımının sigara bırakma oranlarını arttırdığını göstermekle beraber, çoğu çalışmada anlamlı fark saptanamamıştır. Her ne kadar e-sigarada tütün kullanılmasa da 2016 Mayıs ayından itibaren Amerika gıda ve ilaç araştırmaları bürosu FDA e-sigarayı bir tütün ürünü olarak kabul etmiş ve Amerikan sağlık bakanlığı zararlı etkilerini de öne sürerek bu ürünle sigaranın bırakılmasının mümkün olamayacağını belirtmiştir.

E-SİGARA GENÇLER BAŞTA OLMAK ÜZERE YENİ SİGARA TİRYAKİLERİ YARATIR MI?
E-sigara üreticileri likitlerin içerisine çeşitli aromalar ekleyerek ve bunları isimlendirerek, çocuklara bunları pazarlama yoluna gitmektedir. 2011'de pazarlama harcaması 6.4 milyon dolarken, 2014'de 115 milyon dolara çıkmıştır. Ortaokul ve liseye giden her 10 çocuktan 7'si bu reklamlara maruz kalmaktadır. Bu nedenle bu yaş grubunda e-sigara kullanımında bir patlama mevcuttur. Lise'de kullanım oranı %1.5'dan %16'a, ortaokulda %0.6'dan %5.3'e çıkmıştır. İngiltere'de kullanım oranı 2013-2014'de ikiye katlanmış. Amerika'da hiç sigara içmeyip, e-sigara kullanan çocuk oranı 3'e katlanarak yarım milyonun üzerine çıkmış.

Daha önce hiç sigara kullanmamış çocuklarda e-sigara kullananların %40’ından fazlası sigaraya başlamıştır. 694 çocukla yapılan bir çalışmada hiç sigara içmeyeceğini belirtenlarin %70'inin 1 yıl içinde sigaraya başladığı gözlenmişken bu oran E-sigara kullanmayanlarda %18.9 dur.

SİGARAYA GÖRE DAHA MI AZ ZARALIDIR?
E-sigara ile ilgili yapılan çalışmaların sonuçlarında sigara ile birlikte e-sigara kullanımının hem kişinin hem de toplumun sağlığını olumsuz etkilediği gösterilmiştir. Ancak e-sigaranın tek başına yaptığı etkilerin kesin olarak belirtilmesi için en az 20 senelik bir zaman geçtikten sonra bulguların değerlendirilmesi gerekmektedir. Dolayısıyla kesin bir şey söylemek mümkün olmamakla beraber şimdiye kadar yapılan çalışmaların sonucuna baktığımızda zararlı etkilerin sigaradan çok da farklı olmadığı, sigaraya başlama riskini arttırdığı ve sigara ile birlikte kullanıldığında hastalık gelişme riskini arttırdığını söylemek çok da mantıksız değildir. Bu özelliklerden ötürü e-sigara asla bir sigara bırakma yöntemi olarak kullanılamaz.