Demans hastalığı nedir, belirtileri nelerdir?

Demans tek bir hastalık ismi olmayıp, bellek ve benzeri zihinsel yeteneklerin bozukluğu ile giden hastalıkların hepsine verilen genel isimdir. Bu hastalıkların hepsi beyinde bir takım değişikliklere neden olarak hastalıklara ait özgü bulguları ortaya çıkarır.

Demans hastalıkları yaşlanan beynin beklenen ve mutlak bir durumu değildir.

Alzheimer hastalığı tüm demansların %60’ından fazlasını oluşturur. Bir inme (felç) sonrası ortaya çıkan 'vasküler demans' ise demansın en sık görülen ikinci tipidir.

Demans olarak tanı konulan bazı hastalıklar kesin tedavisi olmayan ve bir daha eski hale dönmeyi imkansız kılan hastalıklar iken (Alzheimer gibi), bazıları tedavi ile düzelebilen hastalıklardır (Tiroid hastalıkları, vitamin eksikliği gibi).

Demans tanımı ile ifade edilmeye çalışılan hastalıkların bazıları şunlardır.

• Alzheimer hastalığı
• Damar tıkanıklığa bağlı (vasküler) demans
• Parkinson hastalığına bağlı demans
• Lewy cisimcikli demans
• Frontotemporal demans
• Creutzfeld-jacob hastalığı
• Normal basınçlı hidrosefali
• Hungtington hastalığı
• Wernike-Korsakoff sendromu
• Tümör
• Menenjitler
• Sifiliz
• AIDS
• Vitamin eksiklikleri (B12, B1, B6 eksiklikleri)
• Hormon hastalıkları (Tiroid bezi hastalıkları, diyabet, böbrek üstü bezi hastalıkları…)
• Kan hastalıkları (Anemi)

Demans ve Alzheimer Arasındaki Fark Nedir?

Demans hastalıkları çok farklı belirtiler ile başlayabilir ve her bir hastalığın ilerleyen dönemlerinde birbirine benzer belirtiler ve bulgular olabilir. Bir hastaya demans hastalıklarından birinin tanısını koyabilmek için aşağıdaki çekirdek (hastalığa özgü) bulgulardan en az iki tanesinin hastada bulunması koşulu vardır.

• Bellek bozukluğu
• Lisan (konuşma) bozukluğu
• Dikkat bozukluğu
• Bir duruma veya konuya karar verme güçlüğü
• Görsel algı bozukluğu

Bellek bozukluğu olarak en sık görülen tip, en son öğrenilen ve yaşanılan bilgilerin hatırlanamaması olarak tanımlanan yakın bellek kusurudur. Kişi, akşam yediklerini, bugünün tarihini, aldıkları için verdiği paranın üstünü almayı, randevularını, yemeğin altını kapatmayı, kapının üzerindeki anahtarı çıkarmayı unutur.

Demans hastalıklarının çok büyük bir bölümü ilerleyici olup, şikayet ve bulguların başlamasından sonra yavaş bir kötüleşme dönemi yaşanır. Bu dönemde hekime gitmek ve uygun bir muayene ve değerlendirme dönemi yaşamak hastalıkların tanısı ve her hastalığa özgün olduğu düşünülen tedavi yaklaşımı açısından büyük bir önem taşır.