A24.com.tr » » Suriye'nin etnik yapısı ve siyasete yansıması

Suriye'nin etnik yapısı ve siyasete yansıması

Suriye'nin etnik yapısı ve siyasete yansıması

Hem etnik, hem de dinsel olarak farklılıklar gösteren Suriye'deki bu yapı günümüzde iç savaşa dönüşmüş durumda.Peki bu iç savaşın siyasi yansımaları ve etnik unsurları neler. Cevabı haberimizde gizli.

  A24 ÖZEL  Suriye'de 2011 yılında başlayan iç savaş maalesef günümüzde hale devam ediyor. Bu savaşın başlamasının en temel nedeni olarak ülkedeki etnik yapının çok farklılık göstermesi. Şimdi bu farklılıkları ele alalım.

DİNSEL FARKLILIKLAR
Suriye'nin etnik ve dinsel olarak farklılıklara sahip bir ülke olduğu bilinen bir gerçek. Ülke nüfusunun yüzde 80'ine yakınını Sunni Müslümanlar oluştururken yüzde 10-12 civarını ise Arap Alevisi yani Nusayriler oluşturuyor. Ülkede yaklaşık olarak yüzde 8-9 oranında da Hristiyanların olduğu biliniyor. Yine Dürzi mezhebine mensup yüzde 3 oranında bir kitlenin yaşadığını da söylemezsek yanlış olur. Bunların yanı sıra Suriye'de yine küçük dün gruplarının olduğu da biliniyor.

Görüldüğü gibi dinsel olarak ülkede birden çok din ve mezhep olduğu görülmekte. Bu da günümüzde ne yazık ki iç savaşa dönüşmüş durumda.

ETNİK FARKLILIKLAR
Suriye'de dinsel farklılıkların olduğu gibi etnik farklılıkların olduğuda göze çarpıyor. Ülkede birçok etnik kökene sahip insan yaşamakta. Etnik olarak ülkede yüzde 80 oranında Arap, yüzde 10-12 civarında ise Türkmenler yaşamlarını sürdürüyor.

Ülkede'ki Kürt nüfusunun ise yüzde 10-15 civarında olduğu tahmin ediliyor. Suriye'nin yüzde 3'lük bir kesimini de Ermeniler oluşturuyor.

Arap halkının çoğunluğu, Türkmen ve Kürtler Sünni Müslümanlardan oluşuyor. Siyasal anlamda iktidarı elinde bulunduran kesim ise günümüz itibariyle Alevi bir aile olan Esad ailesinde olduğu biliniyor.

Ülkedeki Kürtler, Türkmen nüfusundan daha az olmasına rağmen siyasette daha aktif konumdadırlar. Bunun nedeni ise Kürtlerin kendi kimliklerine sahip çıkmalarıdır. Yani Kürtler, Kürt olma bilinci ile hareket ederek ülkede bu yönde siyasi adımlar atmaya başlamışlardır. Bu adımların karşılığı olarak günümüzde hatırı sayılır bir güç haline geldikleri aşikardır. Ele geçirdikleri bu güç ile beraber çeşitli hak ve talepleri de ortaya çıkmıştır.

Türkmenlerin ise bu konuda arka planda kalmalarının nedeni olarak 1920 yılından sonra kendilerini yalnız hissetmeleri ve Arap halkıyla bütünleşmeyi seçmeleri olarak görülüyor. Bu durumda Türkmen halkını günümüz dünyasında büyük sıkıntılara sokmuştur.

SURİYE'NİN SİYASAL YAPISI
Ülkedeki siyasal yapı yönetimin baskıcı bir siyasal yapıya sahip olduğunu bize gösteriyor. Suriye'deki bu rejim devlet başkanı yani Beşar Esed'in çok geniş yetkilere sahip olduğunu ve tüm güçleri elinde bulundurduğunun bir kanıtı olsa gerek.

Ülke yönetimindeki hiyerarşinin ise Devlet başkanı yani Esed, Başkan Danışmanları ve yardımcıları, Askeri ve Sivil Güvenlik ve İstihbarat Birimleri, Baas Partisi, Meclis ve hükümet şeklinde sıralandığı biliniyor. Bu hiyerarşinin en büyük özelliği askeri ağırlıklı olması ve devlet başkanına onun rejimine sadakatle bağlı olmasıdır. Bu hiyerarşi içerisindeki birimler ülkenin yönetimini derinden ve etkin bir şekilde etkileyen yapılardır. Bu yapıdaki dikkat çeken en önemli hususlardan biride danışmanların ve yakın ekibin bir çoğunun Esed ailesinin akrabası veya yakın dostlarından oluştuğudur.

BAAS İDEOLOJİSİ
Açıklanan bu bilgiler doğrultusunda Baas ideolojisine değinmeden olmaz. Bu ideolojiye göre Baas, geçmişten günümüze kadar gelen Sünni tabakanın etkisini kırmayı amaçlar. Bu ideoloji ülkede Arap Alevileri, Dürziler ve bir kısım kırsal kesim Sünnilerinin yürüttüğü bir ideolojidir.

Bu ideolojinin temel ilkelerinden biri mezhepler arasında birliği sağlamak adına ortaya çıkarılan sekülerizm düşüncesidir. Bu düşünceyi en çok Aleviliğe mensup Araplar benimsemiştir. Bu Arap halkı aynı zamanda Osmanlı dönemini ve Fransız sömürgesini reddederek Arap milliyetçiliğini savunur.

Sekülerizm'in yanı sıra sosyalizm düşünceside ülkede hakimdir.
Bu bağlamda Suriye’de Arap Alevilerine dayanan güvenlik birimleri, istihbarat ve ordu rejimin ta kendisi haline gelmiştir. Ülkede son yıllarda yaşananların diğer Arap ülkelerinden farklı cerayan etmesinin temel nedeni de budur.

ESEF REJİMİ NEDEN DİRENİYOR?
Peki günümüz Suriye'sinde yaklaşık 5 yıldır devam eden iç savaş olmasına rağmen Esed rejimi neden hala direnebiliyor. Bunun cevabı aslında çok basit. Çünkü ülkedeki ordu ve güvenlik birimlerinin tamamı Esed'e bağlı ve yakın çevresi tarafından oluşuyor. Tabiki iç savaş döneminde bu birimlerden karşı tarafa geçenlerde olmuştur ancak bu sayı çok az olduğu için ülkedeki rejim sistemi halen devam ediyor.

Bunun yanı sıra bu birimlerdeki kişilerin çok büyük bir kısmının Arap Alevisi olması mezhepsel bir varlık mücadelesine de sebeb olmuştur.

Suriye'de rejim günümüzde doğrudan Arap Alevilerinin nüfus ve nüfuz olarak mevcudiyetleriyle bağlantılı bir hale dönüşmüştür. Ülkedeki Esed rejimi Alevi Arapların varlığını simgeler hale gelmiştir.


  KONUYLA İLGİLİ CNN TÜRK'TE YAPILAN BİR TARTIŞMA


Bilal ŞAHİN / A24

YORUMLAR
  Bir zamanlar İstanbul (Eski İstanbul fotoğrafları)
Bir zamanlar İstanbul (Eski İstanbul fotoğrafları)